Avrupa Birliği, Schengen bölgesine seyahat edecek Avrupa Birliği dışı ülke vatandaşları için pasaport kontrolü uygulamasını sona erdiriyor. 12 Ekim 2023 tarihinde yürürlüğe girecek olan Giriş/Çıkış Sistemi (Entry/Exit System - EES), Schengen bölgesindeki 29 ülkede uygulanmaya başlanacak. Bu yeni sistem, sınır güvenliğini artırmayı ve sahte kimlik kullanımını azaltmayı hedefliyor.
EES ile Yeni Bir Dönem Başlıyor
Giriş/Çıkış Sistemi, 10 Nisan 2026 tarihinde tam olarak faaliyete geçecek. Artık Türkiye dahil birçok ülkenin vatandaşları, pasaport kontrollerini dijital kiosklar aracılığıyla gerçekleştirecek. AB’nin Göç ve Entegrasyon Bakanı Kaare Dybvad Bek, bu sistemin dış sınırların güvenliğini artıracağını ve sınır geçişlerini hızlandıracağını vurguladı. Ayrıca, Frontex sözcüsü Chris Borowski, yolcuların sınırda daha fazla zaman kazanabilmesi için bir mobil uygulamanın geliştirildiğini açıkladı.
Uygulama Süreci ve Teknoloji
Yeni sistemde, Schengen bölgesine giriş yapan AB dışı yolcular, havaalanları, tren istasyonları veya sınır kapılarındaki dijital gişeler aracılığıyla kimlik ve biyometrik verilerini kaydettirecek. Pasaport bilgileri ile birlikte yüz tanıma ve parmak izi verileri sisteme yüklenecek. On iki yaşından küçük çocuklardan parmak izi alınmayacak ve bu veriler üç yıl boyunca saklanacak. Vize süresini aşanların kayıtları ise beş yıl boyunca sistemde yer alacak. Böylece, AB'ye giriş için pasaportun önemi azalacak.
Schengen Bölgesi Kapsamındaki Ülkeler
EES, Avrupa Birliği vatandaşı olmayan kişilerin Schengen bölgesine giriş ve çıkışlarını, yüz tarama teknolojisi ile dijital olarak kaydedecek. Uygulama, 25 AB üyesi ülke ile birlikte dört AB dışı ülkeyi de kapsayacak. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya ve Birleşik Krallık vatandaşları gibi kısa süreli vizeden muaf olan kişiler de bu sisteme dahil edilecek. Ancak İrlanda ve Güney Kıbrıs vatandaşları ile AB ikamet izni sahipleri ve bazı özel statüdeki kişiler sistemden muaf tutulacak.
Gelecekteki Etkiler ve Yeni Vize Programı
Sığınmacılar açısından ise sistemin ilk etapta doğrudan bir etkisi beklenmiyor, çünkü sığınmacıların verileri ayrı bir veri tabanında toplanıyor. Ancak uzmanlar, gelecekte EES’in sığınmacıların girişini zorlaştırabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. 2026 yılında EES’in yanında Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemi (ETIAS) adıyla yeni bir vize muafiyet programının devreye girmesi planlanıyor. Bu sistem ile Avrupa’ya kısa süreli seyahat edecek vatandaşlar, dijital izin alarak giriş yapabilecek.
