2025 yılı itibarıyla dünya genelinde birçok ülke, işçi haklarını korumak amacıyla yasal asgari ücret uygulamalarını sürdürüyor. Ancak, bazı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ulusal bir asgari ücret politikası bulunmuyor. Bu ülkelerdeki ücretler, genellikle sektör bazlı toplu iş sözleşmeleri, sendikalar veya piyasa dinamikleri ile belirleniyor. İskandinav ülkeleri gibi örneklerde, düşük işsizlik oranları ve yüksek yaşam standartları ile bu sistemin avantajları öne çıkıyor. Bu yazıda, asgari ücretin olmadığı ülkeleri güncel verilere dayanarak inceleyecek, nedenlerini tartışacak ve bu modelin getirdiği avantajları ele alacağız. Ayrıca, "asgari ücret olmayan ülkeler 2025" aramalarında kapsamlı bir rehber sunmayı hedefliyoruz.
Asgari Ücret Olmayan Gelişmiş Ülkeler
Gelişmiş ekonomilerde asgari ücretin olmaması, güçlü sendika yapılarına ve toplu pazarlık sistemlerine dayanmaktadır. 2025 verilerine göre, bu kapsamda öne çıkan ülkeler şunlardır:
Danimarka: Danimarka'da ulusal asgari ücret bulunmamaktadır; burada ücretler toplu pazarlıklarla belirlenmektedir. Ülke genelinde sendika üyeliği oranı %80'in üzerinde olup, ortalama ücretler oldukça yüksektir. Bu sistem, esnek bir iş piyasası yaratmakta ve işsizlik oranını %4'ün altında tutmaktadır.
İsveç: İsveç'te de benzer bir model geçerlidir; burada ücretler sektör anlaşmalarıyla ayarlanmaktadır. 2025 yılı itibarıyla ortalama saatlik ücret 25-30 Euro civarında olup, bu rakam birçok asgari ücretli ülkeden daha yüksektir.
Norveç: Petrol zenginliği ile desteklenen Norveç ekonomisi, asgari ücret olmadan yönetilmektedir. Ücretler sendikalar aracılığıyla belirlenirken, yaşam maliyeti yüksek olmasına rağmen refah seviyesi oldukça yüksektir.
İzlanda: İzlanda'da da ulusal minimum ücret bulunmamaktadır; burada toplu sözleşmeler etkili bir şekilde uygulanmaktadır. 2025'te yüksek eşitlik endeksleri ile dikkat çeken İzlanda, cinsiyet eşitliği ve işçi hakları konularında öncü bir ülke konumundadır.
Finlandiya: Eğitim ve inovasyon odaklı bir ekonomiye sahip olan Finlandiya, asgari ücret uygulamasından feragat etmiştir. Ücretler işveren-sendika anlaşmalarıyla şekillenmekte ve sosyal güvenlik ağı güçlüdür.
Avusturya: Avusturya'da sektör bazlı anlaşmalar geçerli olup, 2025 yılında turizm ve imalat sektörlerinde minimum ücretler 1.500-2.000 Euro arasında değişiklik göstermektedir.
İtalya: İtalya, ulusal asgari ücreti olmayan bir diğer ülkedir. Ülkede bazı sektörlerde (özellikle tarım gibi) düşük ücretler tartışma konusu olmasına rağmen, genel olarak toplu sözleşmelerle ilerlemektedir.
İsviçre: İsviçre, kanton bazlı düzenlemelerle asgari ücret uygulamamakta ve ortalama ücretler 4.000 CHF civarında seyretmektedir. Bu durum, yaşam kalitesinin yüksek olmasına katkı sağlamaktadır.
Singapur: Singapur'da genel bir asgari ücret yoktur; ancak belirli sektörlerde (temizlik, güvenlik gibi) zorunlu minimum ücretler uygulanmaktadır. Ekonomi, meritokrasi ve yabancı işçi akışıyla büyümeye devam etmektedir.
Bu ülkeler, OECD verilerine göre genellikle düşük yoksulluk oranlarına sahip olup, işçi hakları endekslerinde de üst sıralarda yer almaktadır.
Asgari Ücret Olmayan Gelişmekte Olan Ülkeler
Bazı Afrika ülkelerinde ise asgari ücret eksikliği, ekonomik istikrarsızlık veya yasal boşluklardan kaynaklanmaktadır. Örneğin, 2025 yılında hala ulusal asgari ücreti olmayan Etiyopya'da, tekstil ve tarım sektörlerinde düşük ücretler yaygındır; ancak hükümet, bu alanda reformlar üzerinde çalışmaktadır. Eritre'de minimum ücret politikası yoktur; ekonomi, askeri hizmet ve madencilik üzerine kuruludur. Ayrıca, Somali iç savaş sonrası toparlanma sürecinde asgari ücret olmadan yönetilmektedir ve informal ekonomi hâkimdir. Güney Sudan'da da ulusal minimum ücret mevcut değildir; burada hiperenflasyon ve çatışmalar, ücretleri olumsuz etkilemektedir. Bu ülkelerde asgari ücretin olmaması, yoksulluğu artırmakta ve uluslararası yardım kuruluşları tarafından eleştirilmektedir.
Neden Asgari Ücret Yok?
Asgari ücretin olmaması, esnek bir iş piyasası yaratmaktadır. Gelişmiş ülkelerde bu durum, piyasa tarafından belirlenen yüksek ortalama ücretlerle kendini göstermektedir. Örneğin, Danimarka'da ortalama ücret 3.500 Euro'yu aşmakta ve düşük işsizlik oranları ile birlikte sendikalar, işverenlerle müzakere ederek istihdamı korumaktadır. Ancak, gelişmekte olan ülkelerde bu durum eşitsizlik riskini artırmakta; düşük ücretler, işçilerin sömürülmesine yol açabilmektedir. Ayrıca, yeni göçmenler veya zayıf sendikalar gibi gruplar için koruma eksikliği söz konusu olabilmektedir. 2025 yılı itibarıyla Avrupa Birliği, asgari ücret direktifini güncelleyerek bu konudaki düzenlemeleri güçlendirmiştir; ancak yukarıda bahsedilen ülkeler muafiyetlerini korumaktadır.
