QNB ekonomistlerinin yaptığı yeni bir analiz, Türkiye'de yastık altında 3 bin 100 ton altın bulunduğunu ve bu miktarın yaklaşık 363 milyar dolara denk geldiğini ortaya koydu. 2023 yılının ilk sekiz ayında yastık altındaki altın yatırımlarında 51 tonluk bir artış yaşanırken, bu durum Türkiye'nin altın piyasasındaki dinamikleri gözler önüne seriyor.
Yastık Altı Altın Yatırımları ve Hesaplama Yöntemi
QNB ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Şakir Oktay Gür, yastık altındaki altın miktarını belirlemek için resmi verilerin yetersizliğine dikkat çekti. Ekonomistlerin analizi, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan aylık altın ithalat ve ihracat verileri ile birlikte ortalama altın fiyatlarını kullanarak gerçekleştirildi. Bu yöntemle, 1984 yılından bu yana yurt içindeki toplam altın stoku hesaplandı. Ağustos 2023 itibarıyla bu stokun 4 bin 210 ton civarında olduğu ve değeri açısından yaklaşık 500 milyar dolara ulaştığı belirtildi.
Yıllık Değişimler ve Ekonomi Politikaları
Analiz sonuçlarına göre, 2022 yılında 257 ton olan altın stokundaki artış, 2023 yılında 361 tona çıkarken, 2024 için bu artışın 176 ton seviyesine gerilemesi bekleniyor. Ekonomistler, TL faiz oranlarındaki yükselişin altın yatırımlarına olan ilgiyi azalttığını ve dolayısıyla altın stokundaki artış hızının yavaşladığını ifade etti. Yastık altındaki altın büyüklüğünün bir kısmının kayıtdışı olduğunu vurgulayan uzmanlar, 2019 yılından sonra bankalarda değerli maden hesaplarının artış gösterdiğini belirtti. 2021 yılında bu hesaplar 667 tona ulaşmışken, 2024 yılı itibarıyla 496 ton seviyesine gerilemesi öngörülüyor. 2023 yılının ilk sekiz ayında ise bu hesapların yeniden bir artış gösterdiği gözlemlendi.
Kamunun Altın Rezervleri ve Yastık Altındaki Altın
QNB ekonomistleri, kamunun sahip olduğu altın rezervlerinin de önemli bir bileşen olduğunu ifade etti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından tutulan döviz rezervi, geçen yıl 15 ton gerileyerek 512 ton olurken, Hazine’nin altın rezervi 11 ton artışla 61 tona yükseldi. Böylece, kamuya ait toplam altın rezervi 2024 yılında 4 tonluk bir düşüşle 573 ton seviyesine geriledi. 2023 yılının ilk sekiz ayında TCMB'nin altın rezervi 30 ton artarken, Hazine’nin rezervleri 16 ton azaldı, bu da toplam kamu rezervlerinin 14 ton artarak 587 tona ulaşmasına yol açtı.
Yastık Altındaki Altın Yatırımlarının Geleceği
Son dönemde yastık altı altın yatırımlarında kayış hızının yavaşladığı gözlemleniyor. Ekonomistler, Türk Lirası ile yapılan yatırımların faiz cazibesi ve altın fiyatlarının yüksek seviyelerde seyretmesinin bu durumu etkilediğini düşünüyor. 2023 yılının ilk sekiz ayında yastık altındaki altın yatırımlarındaki artışın ortalama aylık 6 tonla sınırlı kaldığı belirtiliyor. Önümüzdeki dönemde, kur korumalı mevduat hesaplarının kapanması ve faiz oranlarındaki olası değişikliklerin altın yatırımları üzerindeki etkisi dikkatle izlenecek.
